Boğaziçi Hava Taşımacılığı

Boğaziçi Hava Taşımacılığı – Boğaziçi Hava Yolları – BHT

Kuruluş – 1986

AOC : 027

ICAO Kodu : BHT

IATA Kodu : PQ

Merkezi : İstanbul

Çağrı Adı : Basfır

Sınıf: Yurtiçi Tarifeli Uluslararası yolcu ve kargo

Satatü: 1989 yılında kapandı ve tüm varlıkları THy’ye devredildi.

amerikanın saygın finans şirketlerinden Morgan Guaranty tarafından hazırlanan Türkiye’deki KİT’lerin özelleştirilmesine ilişkin raporda THY’nin de adı geçmekteydi. Ancak o yıllarda THY tarafından satın alınan Airbus A310 tipi uçakların alımı sırasında Airbus şirketine yapılan borç THY’nin özelleştirilmesine engel olmaktaydı. Bunun üzerine Turgut Özal hükümeti THY’nin üç ayrı şirkete bölünmesi ve kargo ile charter uçuşlarının yeni kurulacak olan Boğaziçi Hava Taşımacılığı isimli yeni şrkete devredilmesine karar verdi.

THY’nin %85, DHMİ – Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin %15 lik ortaklığı ile 1987 yılının ilk aylarında organizasyon çalışmalarını tamamlayan şirket SHGM’den 027 numaralı AOC’sini aldı. aynı zamanda THY’den de 140’ı uçuşcu personel olmak  üzere toplam 340 personel transfer edildi. THY’den sermaye olarak TC-JAU ve TC-JAY olmak üzere iki adet Douglas DC-10-10 tipi, TC-JAR ve TC-JAS tescilli iki Fokker F-28 yedek parçaları ile birlikte teslim alınırken DC-10’lar BHT’nin zarif mavi beyaz renkerline boyandı ancak F-28’ler THY’nin pijama imajında bırakıldı ve aynı yıl içinde satışa çıkarıldı.

BHT ilk seferini 8 Temmuz 1987 günü işçi  charter seferi olarak almanyanın Doğu Berlin kentine DC-10 tipi uçak ile yaptı. Türk taşıyıcılar o zamanlar Batı Berlin’e uçamıyorlardı.  Aynı ay içinde İstanbul, Adana, Antalya ve İzmir’de soğuk hava depol kargo tesislerinin hazırlanmasından sonra THY’nin elinde bulunan TC-JCC ve TC-JCF tescilli kiralık iki Boeing 707 tipi uçakta teslimalınarak BHT imajına boyandı.

Fioda bulunan F-28’lere alıcı aranırken bu arada BHT filo planlamasınıda tamamlamıştı. O dönemlerde yayın organlarına verilen ilanlarda 150 – 200 koltuk kapasiteli orta menzilli üç yolcu, 40 – 60 ton kapasiteli uzun menzilli iki kargo ve 8 – 22 ton kapasiteli iki orta menizlli kargo uçağı aradığını bildirmişti.

F-28 ler Eylül ayında TAT – Transport Aerien Transregional şirketien satıldı. BHT ilk yılını küçük bir karla kapatmayı başarmıştı. Ana neden filodaki uçakların bedava olarak verilmesi gösterilmişti.

6 Ocak 1988 günü TC-JAU tescilli DC-10 tipi uçak içindeki 233 italyan yolcusu ile İstanbul – Milano seferini yapmak üzere kalkışından 15 dakiak sonra Tekirdağ üzerinde bir kaza geçirdi. Sol motorda meydana gelen şiddetli patlama motoru dağıtmış ve parçaların saçılarak motor ile kanat arasına sıkşması ayrıca yine dağılan parçaların kuyruktaki iki numaralı motora çarparak zarar vermesi neticesinde pilotlar geri dönem kararı almışlar ve problemsiz olarak İstanbul’a geri dönmüştü.

1988 Mart ayı içinde sözleşmeli kabin memuru alımı için ilan açan BHT aynı zamanda Aereon Aviation şirketinden iki adet Boeing 727 tipi yolcu uçağı kiraladı ve uçaklara TC-JFA ve TC-JFB tescilleri verildi.

BHT 1988 yılında bazı ilklerin altına imza atmayı başarmıştı. 5 Mart 1988 günü Gambiya’nın Banjul kentine yapılan kargo seferi ile bu ülkeye uçan ilk Türk taşıyıcısı olmuştu. Şirket yine Mayıs ayında Polonya’ya yaptığı bir kargo uçupunda posta taşıyarak iki ülke arasında ilk kez posta taşıyan şirket olmuştuı. O dönemdeki ilklerden biri de sefer sırasında sergi olarak tarihe geçti. Seramik Sanatçısı ve Sanatçılar ve Sanatkarlar Derneği başkanı Lerzan Öke İstanbul – Paris seferi sırasında DC-10 tipi uçağın kabininde fransız turistler için bir seramik sergisi düzenlemişti.

1989 yılı geldiğinde tüm planlar unutulmuş şirketi özelliştirilmesi gündeme gelmişti. Talipliler arasında İrlanda havayolu şirketi ile birlikte oratklık içinde Aer Lingus, ESKA, NET Holding ve Silkar grubu, ( ESKA TUI’nin türkiye temsilcisiydi deneyim olarak Aer Lingus tecrübeli bir şirketti ancak oda Pegasus Havayolları üzerinde çalışmaktaydı. Şirketin düşüncesi yeni havayolu kurmaktansa satın alınmasının daha uygun olacağı yönündeydi)

İlgilenen bir diğer şirket ise alman Condor Havayolları idi . ancak dönemin Devlet Bakanı Adnan Kahveci’ye göre bu şirketin THY’ye rakip olması sözkonusuydu.

Hükümet alıcıların ciddiyetin ölçmek için 500.000 bolarlık bir teminat mektubu istemişti. Teminat mektubuna cevap vern Aer Lingus ile 7.1 milyon dolarlık bir ön anlaşma yapıldı ancak anlaşmanın duyulmasının ardından THY çalışanlarından, basından ve hükümet yetkililerinden bu satışa itirazlar geldi. Nasıl olur da bankada 6 milyon dolarlık sermayesi, 4 milyon dolarlık yedek parça syoğu buluna bir şirket 7.1 milyon dolara satılırdı? Aer Lingus ise BHT nin mal varlığı ile ilgilenmediğini sadece charter sefer hakları için bu satışı istediğini savunuyordu. Şirket ortakları tarafından konu ile ilgili basına yapılan açıklamada ” Biz hazır şirket istiyoruz. Uçakalrı istemiyorzu. Zaten hepsi kiralık. Bankadaki parayı da istemiyoruz geri vereceğiz. Bize masa sandalye ve şirketin ismi kalıyor geriye. Şirketin demirbaşlarının dışında ismi için 1.5 milyar lira ve ilk beş yılın karından %25 pay de devlete vereceğiz. Sanki devleti malı bize peşkeş çekiliyormuş gibi bir hava yaratıldı. BHT satılmasa THY’ye devredilecekti. Biz almasak zaten yeni şirket kuracaktık. Hazır şirket kuralım derken 1989 yılının bağlatuılarını da kaçırmış olduk” ifadelerini kullandılar.

1989 yılında sonunda karar verildi ve BHT’nin Aer Lingus şirketine satılması kararıan bloke konuldu. Şirket THY’ye devredildi ve kapatıldı.

Şirketin uçak sayı ve modelleri şöyleydi:

TC-JAU – DC-10

TC-JAY – DC-10

TC-JAR – Fokker F-18

TC-JAS – Fokker F-28

TC-JCC – Boeing 707

TC-JCF – Boeing 707

TC-JFA – Boeing 727

TC-JFB – Boeing 727

(Şirketlerin kuruluş ve faaliyetinin hikayesini daha detaylı öğrenmek ve okumak isterseniz Kıvanç Hürtürk ve Gökhan Sarıgöl beyefendilerin kaleme aldıkları harika bir kaynak kitap olan ” Türkiye’de Ticari Havacılık Tarihi II” isimli kitaptan faydalanabilirsiniz. Bu konuda ve daha bir çok konuda kaynak olarak kullandığım ve her sayfasında ilginç ve değerli bilgiler bulduğum her havacılık meraklısının merak ettiği bilgiler ile dolu olan kitabın özelliğini de sizlere belirtmeden edemedim.)

Diğer Şirketler İçin TIKLAYINIZ