Paylaş |
|
Tweet |
Özellikle gece havayolu ile seyahat ettiğimizde uçağın ya da havalimanının penceresinden havalimanın hemen yerinde değişik değişik renklerde ışıklar görmekteyiz. Özellikle de uçakların yerde hareket ettikleri apron, taksi yolları ve kalkış – iniş için kullandıkları pistlerde. Yeşil. Mavi, sarı, kırmız renkler biz yolcuların çok işine yaramasa da o her renk ışığın aslında yerlerine göre bir anlamları mevcut. Bu yazımızda sizlerin de merak ettiği o ışıkların anlamlarını sizlerle paylaşacağız.
Taksi ışıkları/ Taxi Lights:
İlk önce mavi ışıktan başlayalım.
Mavi ışık – Blue Lights : taksi yollarının sınırlarını belli etmek için kullanılır. Terminalden kolaylıkla görüldüğü için yolcuların ilk dikkatini çeken ışıklardır. Uçaklar kötü hava koşulları ve hava karardığı zaman taksilerini mavi ışığın sınırları içinde yaparlar. Mavi ışık bir çok havalimanında kullanılır.
Sırada yeşil ışık var..
Yeşil ışık – Green Lights: taksi yolunun merkez hattı ışıkları olarak tanımlanır, genellikle taksiyi emniyetle yapmak ve trafiğin güvenliğini artırmak için çoğu havalimanında kullanılır. Taksi yolu kenarlarını tanımlamak için kullanılan mavi ışıkların aksine, yeşil orta hat ışıkları daha çok parlaktır. Pilotlar, gece veya gündüz en kötü hava koşullarında bile onları görebilir ve takip edebilir. Zemin lambaları için sert metal yuvalar, taksi yolu yüzeyiyle aynı hizada monte edilir. Sadece küçük bir kısım zeminden taşar. Işıklar, gerçek boyalı merkez hattının bir kaç santim sağ veya soluna veya yerleştirilir.
Taksi yolu merkez hattı çizgisinin bir kaç santimetre yanına yerleştirilmiş yere gömülü metal yuva içindeki yeşil taksi yolu ışığının yakından görüntüsü.
Singapur Changi havalimanı otoritesi taksi güvenliğini bir adım daha ilerleterek taksi yolunu dik kesen kırmızı renk ışıklarla kavşaklarda dur işareti için bölgeler yapmış. Changi Havalimanı’nda taksinin daha güvenli yapılabilmesi için yeşil merkez hattı ışıkları, Safegate Grubu isimli özel bir şirket tarafından geliştirilen otomatik bir rehberlik sistemi tarafından kontrol edilmekte. Olası bir kavşakta karşılaşmada yol verecek uçağın önündeki yeşil ışık hattını direk kırmızı ışıklarla kesen bir çizgi oluşturmakta. Yol veren uçak böylelikle yol hakkının diğer uçakta olduğunu anlamakta ve durarak diğer uçağa yol vermekte.
Gelelim Taksi Yolu İşaretlerine:
Havaalanı ışıkları olası bir durumda çalışmasa da taksi yolu işaretleri iyi aydınlatılmış ve görülmesi kolaydır. Sarı ve siyah işaretler taksi yollarını tanımlar. Sarı karakterli (A3) siyah bir arka plan, uçağın hangi taksi yolundan hangi piste gittiğini belirler. Kırmızı işaretler (31R) her zaman bir pist gösterir. Kırmızı renk, pilotlara bir hava trafik kontrolöründen izin almadan devam etmemelerini hatırlatır.
Fotoğraftaki işaretlerin anlamı: Uçak Alpha-3 taksiyolunda ve 31R-13L pistine yaklaşıyor.
Siyah karakterli (A4) sarı arka plan, geçiş taksi yolunu tanımlar.
Fotoğraftaki işaretlerin anlamı: Uçak alfa yolunda. Taksi yolu Alpha-4 önde, tam sağa dönüş.
Pist Koruma Işıkları – Runway Guard Lights – Sarı
Dakikada 30 ve 60 kez yanıp sönen iki sarı şıktan oluşan bu ışık taksi yolunun iki yanında bulunur. Herhangi bir aracın aktif olan piste hata ile girmesinin önüne geçer. Bu ışıkların bu noktaya konulmasına 1995 yılında karar verildi.
İkili yanıp sönen ünitelere ek olarak, wig wag adı verilen bu ışıklar genellikle pist kısa yol hattına toprağa monte edilir. Bu sistem düşük görüş koşullarında gerçekten yardımcıdır.
Kırmızı Pist Durum Işıkları / Red Stop Bar Lights
Taksi ışık ailesinin bir diğer üyesi. Ölümcül pist çarpışma riskini azaltmak için, Stop Bar ışıkları dünya çapında birçok havaalanında bulunmakta. Sarı koruma ışıklarının hemen yanında bulunan bu ışıklar sarı ışıklar otomatik olarak açılır ve kapanır. “Dikkatli olun” anlamına gelen sarı koruma ışıklarından farklı olarak, kırmızı renkli stop lambaları, DUR anlamına gelir. Işıklar açıkken, pistte aktif bir trafik var ya da inen bir uçak var. Piste girecek uçak devam etmeden önce ışıklar sönmelidir.
Sırada Pist Işıkları var.
Düşük görünürlük operasyonları (kötü hava koşulları) için tasarlanmış pistlerin çok fazla ışığı vardır. Tüm pistlerin aynı ışık konfigürasyonuna sahip olmadığını unutmayın. Örneğin St. Thomas’taki pist sadece temel kenar aydınlatmasına sahiptir, çünkü hava genellikle muhteşemdir. Öte yandan, Sisli San Francisco, özellikle düşük görüşlü hava koşulları için tam bir aydınlatma sistemine ihtiyaç duymakta.
Pist Kenarı Işıkları / Runway Edge Lights:
Pistin sol ve sağ kenarlarını işaretleyen ışıklar öncelikle beyazdır. Pilotların pistin sonunun yaklaştığını bilmelerini sağlamak için pistin son 2000 fit boyunca uzanan kenar ışıkları sarı renktedir. Bu, kalkış ve iniş için faydalı bir bilgidir.
Pist Eşiği ve Bitiş Işıkları / Runway Threshold and End Lights:
Pistin kullanılabilir kısmının başlangıcı bir sıra yeşil eşik ışığıyla işaretlenmiştir. Kırmızı ışıklar pistin sonunu işaretler.
Pist Sonu Tanımlayıcı Işıkları (REIL’ler) / Runway End Identifier Lights (REILs):
Pistin başlangıcını daha da vurgulamak için, pist eşiğinin soluna ve sağına iki adet çok parlak flaş ışığı yerleştirilir. REIL’ler parlaktır ve iyi havalarda millerce görülebilir. 35.000 feette seyir sırasında yanıp sönen REIL’ler bile görülebilir.
Not: ICAO, REIL’leri Pist Eşik Tanımlama Işıkları olarak adlandırır.
Pist Merkez Çizgisi Işıkları / Runway Centerline Lights:
Düşük görünürlük işlemlerinde kullanılan pistlerde, pilotların kalkış ve iniş sırasında yön kontrolünü sürdürmesine yardımcı olmak için her 50 ft’de bir beyaz merkez çizgisi ışığı yerleştirilmiştir. Son 3000 ft’lik pistten başlayarak, ışıklar beyaz ve kırmızı olarak sıralanır. Son 1000 feet’lik pistin sabit kırmızı merkez çizgisi ışıkları var.
Taksi Yolu Çıkış Işıkları / Taxiway Lead-off Lights:
Pilotların iniş sonrası taksi yolunu bulmasına yardımcı olmak için, alternatif yeşil ve sarı renkli “başlangıç” merkez hattı ışıkları sıklıkla kurulur. Çıkış ışıkları, uçuş ekibinin pistten hızlı bir şekilde çıkmasına yardımcı olur.
Yaklaşma Işıkları:
Bir havalimanının yakınında sürerken, pistlerin yakınında düzinelerce turuncu ışık direğini görmemek imkansızdır. Bu Işık ormanı, Yaklaşım Aydınlatma Sisteminin bir parçasıdır.
Hareketli görüntü, ALSF-2 ışıklarının bir örneğidir. Tam adı “Sıralı Yanıp Sönen Işıklarla Yaklaşma Aydınlatma Sistemi – Konfigürasyon 2.” şeklindedir. Piste doğru ateş gibi görünen beyaz ışıklara sıralı yanıp sönen ışıklar denir. Pilotlar onlara muhtemelen tazı köpek yarışı sırasında kullanılan mekanik tavşanın adını taşıyan “tavşan” adını vermişler. Pist tavşanları, REIL’ler kadar parlaktır ve sıklıkla uçuşun seyir kısmı sırasında görülebilir.
Touchdown Bölge Işıkları:
Touchdown Zone ışıkları, merkez çizgisinin her bir tarafında, ilk 3000 fit pistten aşağıya doğru 30 sıra beyaz ışıktan oluşur. Bu 180 adet iç ışık demek. Işıkların amacı tam olarak isminden tahmin edeceğiniz şeydir. Pilotlar, uçağı durdurmak için yeterli pistin mevcut olduğundan emin olmak için konma bölgesi içinde temas etmek istiyor. Uçak bu alanın ötesine temas ederse, dolaşıp tekrar denemenin zamanı geldi demektir.
PAPI Işıkları / Precision Approach Path Indicator – Hassas Yaklaşma Yol Göstericisi”
PAPI ışıkları, Hassas Yaklaşım Yolu Göstergesinin kısaltmasıdır. PAPI, her biri beyaz bir ışık, kırmızı filtre ve hassas bir şekilde ayarlanmış lensler içeren dört projektör setidir.
Son yaklaşma sırasında, uçak piste 3 derecelik bir eğim (glidepath) ile uçar. PAPI, pilotlara uçağın doğru glidepahta olduğunu görsel olarak doğrulamak için kolay bir yol sunar. Uçak doğru glidepath’in üzerinde olduğunda, dört PAPI ışığının tümü beyaz görünecektir. Pilotlar, eğer uçak çok alçak olursa dört kırmızı ışık görünür. PAPI, uçak doğru glidepath içindeyken iki beyaz ve iki kırmızı ışık görüntüler.
Havaalanı (Havaalanı) Döner Fener – Havaalanı Lambaları – Yeşil / Beyaz yanıp sönüyorsa, genellikle bir havaalanını gösterir. İşaretin kökenleri 1920’lere dayanıyor. amerikada çoğu havaalanında bir tane bu havalanı fenerinden var. amerika ve Kanada dışında, havaalanı fenerleri nadirdir. Havaalanı fenerleri alacakaranlıktan şafağa kadar çalışır. İşaretler pilotların hava alanlarını bulmasına yardımcı olur ve kilometrelerce uzaklıklardan görülebilir. Genel kullanım havaalanı fenerleri yeşil ve beyaz renkte yanıp söner. amerikada farklı yanıp sönen renkteki ışıklar tesisin türünü tanımlar.
Beyaz ve Yeşil – Genel havaalanı
Beyaz ve Sarı – Su havalimanı
Yeşil, Sarı ve Beyaz – Helikopter Pisti
Beyaz, Beyaz, Yeşil – Askeri havaalanı
Beyaz, Yeşil, Kırmızı – Hastane veya Acil Servisler Heliport
Kanada’da, çoğu havaalanı dakika 20-30 kez olan bir beyaz flaş yayan işaretler ile tanımlanmaktadır. Heliport işaretçileri, birkaç defa olmak üzere dört hızlı beyaz yanıp sönme dizisini (“H” harfi için mors kodu) gösterir.
Kaynak : aerosavvy.com