U-2 Dragon Lady

Selam dostlar! Bugün sizlere dünyanın en ikonik uçaklarından birini anlatacağım. Lockheed U-2 Dragon Lady.

Bir önceki yazımda size F-104’ün hikayesini anlatmıştım. F-104’ten bahsedip de U-2’den bahsetmemek olmazdı fakat, U-2’nin apayrı bir yazı konusu olduğunu düşünerek o yazıya eklemedim.

1950’li yıllarda ABD, Sovyetler’e karşı büyük bir güvensizlik duyuyordu. Ellerinde ne kadar silah olduğunu, ne kadar üretim kapasitesine sahip olduğunu her an görmek görüntüleme isteği içindeydiler.

CIA, Lockheed’den Çok yüksekten uçup net fotoğraflar çekebilecek bir uçak yapmasını istedi. Baş tasarımcı Clarence Kelly Johnson hemen çalışmalara başladı.

Bu tasarımın temelleri XF-104 prototipine dayanmaktadır. Ancak XF-104’ün 16 metre olan boyu 19,2 metreye, 6,2 metre olan kanat genişliği 31,4 metreye çıkmıştı.

U-2’nin prototipi uçuş dönüşü yerdeyken

Uçak ilk uçuşunu 1 Ağustos 1955’te yaptı. İlk üretim versiyonu olan U-2A 1957 yılında hizmete girdi. Pratt & Whitney J-57 motoruyla teçhiz edilmiş uçak, kalkıştan hemen sonra 45 derecelik bir açıyla tırmanışa geçebiliyor ve 30.000 metre yüksekliğe 17 dakika içinde tırmanabiliyordu.( kıyaslama için, günümüzde ortalama bir yolcu uağı 10.000 metre yüksekliğe 30-40 dakikada çıkabilmektedir). Ve yaklaşık 7500km kesintisiz uçabilmekteydi.

Ayrıca prototiplerin gümüş rengi fazla dikkat çektiği için üretim modellerinde ağırlıklı olarak siyah ve bazen de kamuflaj olarak değiştirildi.

U-2A

U-2’nin kamera teçhizatı

Birkaç yıl sonra daha güçlü J-75 motorunun takıldığı U-2C versiyonu ortaya çıktı.

U-2C

Bir keşif uçuşunun gerektirdiği gizliliği ve erişilmezliği sağlayabilmek için bazı özellikler gerekliydi:
• 30.000 metre gibi dönemin Sovyet avcı uçaklarının erişemeyeceği bir yüksek bir irtifada uçmak.
• Pilotların Sovyet hava sahasına girdikten sonra herhangi bir yerle telsiz iletişimi kurması kesinlikle yasaktı.
• Ayrıca navigasyon için Sovyet navigasyon istasyonlarını kullanmak da yasaktı. Bu durumda denizcilerin kullandığı ve güneş ve ufka göre açıyı temel alan sekstant adı verilen bir navigasyon sistemi kullanılıyordu, ayrıca bu sistem uçağın otopilotuna da bağlanabiliyordu.

3 yıl süreyle başarılı bir şekilde kullanılan uçak, 1960 yılında talihsiz bir olayla karşılaştı…

U-2 UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ
1 Mayıs 1960 Pazar günü sabah saat 6:05’te CIA pilotu Francis Gary Powers tarafından kullanılan bir U-2 Pakistan’da bulunan Peşaver Askeri Üssü’nden havalandı.

Powers(sağda) ve uçağın tasarımcısı Kelly Johnson (solda)

Ortalama 7-9 saatlik bir keşif uçuşu yaparak Norveç’e inmesi planlanıyordu. Aslında programa göre uçuş 6.00’da başlayacaktı ama sekstant saatinin kazara yanlış ayarlanması sonucu görev 5 dakika geç başlamıştı.

Bu esnada diğer cephede Sovyetler yakın zamanda U-2’nin yüksekliğine kadar çıkabilen S-75 Dvina füzelerini geliştirmeyi başarmıştı bir sonraki U-2’yi bekliyordu.

Powers’ın uçağına atılan 14 füzeden hiçbiri doğrudan isabet kaydetmemişti, çünkü o yükseklikte hava çok inceydi ve füze yeterli hassaslıkta kontrol edilemiyordu. Ancak buna rağmen patlamaların şok dalgaları uçağın kuyruğunu koparmaya yetmişti. Powers kuyruğunun koptuğunu anlayıp uçağı kurtaramayacağını fark ettikten sonra, uçağı fırlatma koltuğu ile terk etti.

ABD, ısrarla uçağın bir meteoroloji uçağı olduğunu söylese de 4 gün sonra Sovyetler pilotun sağ kurtulduğunu açıklayınca gerçeği itiraf etmek zorunda kaldı.

Bu olayın sebep olduğu siyasi gerginlikler sürerken U-2’nin Sovyetler üzerindeki uçuşları sona erdi. Ancak 1962 yılında Küba’daki nükleer füzeleri tespit ederek büyük bir başarıya imza attı.

U-2’ler günümüzde hala aktif görevdedir. Bunun sebebi ise benzeri görevleri yapacak insansız hava araçları ve casus uyduların fazla pahalı olması ve U-2’nin bu işi çok daha ucuza halledebilmesidir.

Resimler için kaynakça:
wikipedia.org

…Murat Deniz Şenol…