İlginç Uçaklar – de Havilland DH-108

De Havilland DH-108: Britanya’nın Deneysel Jet Uçağı

II. Dünya Savaşı sonrasında havacılık teknolojisinde büyük bir atılım yaşandı. Süpersonik uçuşa ulaşma hedefi, pek çok ülkeyi deneysel uçaklar geliştirmeye itti. İngiltere’nin bu alandaki önemli projelerinden biri, de Havilland Aircraft Company tarafından geliştirilen DH-108 “Swallow” (Kırlangıç) adlı deneysel jet uçağıydı.
Tasarım ve Geliştirme

De Havilland DH-108, 1940’ların ortasında, özellikle süpersonik uçuşta karşılaşılacak aerodinamik problemleri incelemek amacıyla tasarlandı. Tasarımda, Almanya’nın savaş sırasında kullandığı Messerschmitt Me 163 gibi kuyruksuz, kanard (ön kanatsız), delta benzeri bir yapı tercih edildi.

Uçağın tasarımı, firmanın başarılı sivil ve askeri jet uçağı de Havilland DH.100 Vampire‘a dayanıyordu. Ancak DH-108, daha aerodinamik ve fütüristik bir gövdeye sahipti. Özellikle süpürülmüş kanatları, o dönemdeki pek çok uçağın aksine onu oldukça yenilikçi bir konuma getiriyordu.
Teknik Özellikler

Motor: de Havilland Goblin turbojet motoru
Azami hız: Yaklaşık 1.000 km/s (bazı uçuşlarda ses hızına yakın değerler elde edilmiştir)
Kanat açıklığı: 12.9 m
Uzunluk: 11.9 m
Boş ağırlık: Yaklaşık 3.100 kg
Maksimum kalkış ağırlığı: Yaklaşık 5.400 kg

Uçuş Testleri ve Deneyler

DH-108’in ilk prototipi 1946 yılında uçtu. Üç farklı prototip üretildi ve her biri farklı amaçlarla test edildi:

TG283 – İlk uçan prototip. Düşük hızlı performans ve aerodinamik davranışlar test edildi.
TG306 – Yüksek hız testleri için tasarlandı. 1947’de, ünlü test pilotu Geoffrey de Havilland Jr. tarafından uçurulurken, ses hızına yakın bir hızda yapısal arıza nedeniyle düşerek parçalandı. Pilot hayatını kaybetti.
VW120 – Son prototip, önceki hatalardan öğrenilenlerle geliştirildi. Süpersonik seviyeye yaklaşan hızlarda testler yaptı ve birçok bilgi elde edildi.

Kaza ve Sonuçlar

DH-108 programı, hem teknik hem de duygusal açıdan zorlu geçti. Geoffrey de Havilland Jr.’ın trajik ölümü, hem firma hem de İngiltere için büyük bir kayıptı. Ancak bu programdan elde edilen veriler, daha sonra geliştirilecek olan de Havilland Comet (ilk jet yolcu uçağı) ve diğer İngiliz savaş uçaklarının tasarımına katkı sağladı.

DH-108, başarılı bir uçak olmasa da, havacılık tarihinde öncü bir rol oynadı. Özellikle süpersonik uçuşun getirdiği aerodinamik zorlukları anlamak adına çok kıymetli veriler sağladı. Ayrıca tasarımındaki bazı unsurlar, daha sonra dünya çapında jet uçaklarında yaygın hale geldi.

Fotoğraf ve kapak fotoğrafı – wikipedi