avrupa Üretimi Jet Uçakları Kronolojisi – Son Bölüm

Geçtiğimiz günlerde yayınladığımız ve ilgi gören Rus Jet Uçakları Kronolojisi ve amerikan Jet Uçakları Kronolojisi konularının ardından sizlere bu kez avrupa Üretimi Jet Uçakları Kronolojisi konusuya beraberiz. Yine diğer konular gibi en en eskiden yeniye doğru gideceği ama önce isterseniz amerikan ve Rus Jet Uçakları Kronolojisi konusunu hep beraber hatırlayalım: TIKLAYINIZ

Soğuk savaş döneminde Rusya – amerika ve avrupa tabir yerindeyse birbirleri ile uçak tasarım yarışına girmiş ve gerçekten her geçen yıl birer ölüm makineleri haline gelen savaş uçakları meydana çıkmış. Dünya savaşlarının ardından jet dönemine giren askeri ve sivil havacılıkta jet uçakları artık özellikle orduların vazgeçilmezlerinden olarak yıllar geçtikçe her anlamda gelişmeler göstermiş. Sizlerle 3 bölümlük yazı dizimizde savaş uçaklarının üreticilerine göre yıllar geçtikçe nasıl geliştiklerini anlatan resimli kronolojiyi paylaşacağız. Bakalım avrupa bu süreçte neler üretmiş neler ortaya koymuş hep beraber görelim :

avrupa jet uçakları kronolojisi 1. Bölüm için TIKLAYINIZ

avrupa jet uçakları kronolojisi 2. Bölüm için TIKLAYINIZ

50’ler geride kalırken 60’lı yıllarda teknoloji de ilerliyordu. İsveç’li uçak şirketi SAAB yine sahnedeydi. Yıl 1960. SAAB Saab 35 Draken‘i piyasaya sürerek çabalarına devam ediyordu.

60’lı yıllar uçak üretimi açısından çok kötü geçiyordu. Çoğu şirketin sesi soluğu çıkmazken fransız Dassault şirketi yeni uçak üretmektense Mirage serisini geliştirmeye devam ediyordu. 1961 yılında buna istinaden Dassault Mirage III piyasaya çıkmış oldu.

1961 yılındaki Dassault’un MirageIII uçağından sonra avrupa uçak üreticileri derin bir sessizliğe büründüler. Ta ki 1970 yılına kadar. Ancak başka şirket değil yine fransız Dassault şirketi sahnedeydi. Yien yeni bir uçak üretilmemiş Mirage’ın en yeni ve geliştirilmiş modeli olan Dassault Mirage 5 ile piyasadaydı.

avrupa uçak üretiminde İsveç fransızları hemen arkalarından takip etmekteydi. Uzun bir süre sonra SAAB yine sahneye çıkarak 1971 yılında Saab 37 Viggen‘i piyasaya sürerek meydanı fransızlara kaptırmak istemiyor bende buradayım diyordu.

fransızlar yeni uçak üretmektense üretilmiş olan uçağın üzerinde geliştirmeler yapark uçağı günün teknolojisine daha uygun hale getirerek kullanılabilirliği arttırıyordular. 1970 yılındaki mirage 5 üretiminden 3 yıl sonra 1973 yılında Mirage’ın daha gelişmiş versiyonu olan Dassault Mirage F1 modeli piyasaya çıktı.

Savaş uçağı üreticileri bilindik savaş uçağı konseptinden çıkmak savaş uçaklarını daha kullanışlı hale getirmek için sayısız çalışmalar denemeler  yapmaktaydı. Harrier de bu denemeler ve uğraşılar sonucu ortaya çıkan bir uçaktı. bilindik jet uçağı olan Harrier’in dikey iniş kalkış yapabilme özelliği bulunuyor bu da onu diğer uçaklardan daha üstün kılıyordu. Çünkü iniş kalkış yapabilmesi için piste ihtiyacı yoktu. Ancak diğer uçaklara nazaran işletimi ve üretimi daha pahalı olduğu için pek rağbet görmedi. ingiltere 1978 yılında VTOL ( Vertical Landing Take Off ) özelliği olan Harrier’in Deniz kuvvetleri modeli olan ve uçak gemilerine iniş kalkış yapabilme özelliğine sahip British Aerospace Sea Harrier‘i üretti.

Aynı yıl yani 1978 yılında jet uçağı üretiminde piyasadan hiç kopmayan fransız şirketi Dassault’unda bir üretimi vardı. Şirket bu kez Mirage ile değil başka bir uçakla sahnedeydi. Şirket Dassault – Breguet Super Etendard ile sahnedeydi.

70’ler savaş uçağı üretiminde oldukça hareketli geçmekteydi. 1979 yılında 3 ülke, almanya – italya – ingiltere ortaklığında bir uçak ortaya çıktı. Panavia Tornado.

Yıl 1984 5 yıllık aranın ardından fransızlar yine başka bir uçakla sahnedeydi. Uçak daha önceki Mirage serisinin devamı niteliğindeydi. Şirket Mirage’ı daha da geliştirerek  Dassault Mirage 2000 ile üretimine devam ediyor ve piyasayı elinde tutmayı hedefliyordu.

Yıl 1993. 9 yılık aranın ardından ingilizler çok değişik bir konsept olan Harrier’in deniz kuvvetleri ve uçak gemilerine iniş kalkış yapabilme özelliğine sahip Sea Harrier’i dahada geliştererek British Aerospace Sea Harrier FA2 ile üretimi güçlendirdiler.

90’lı yılların sonuna 1997 yılına gelindiğinde hareketsiz geçen bir 4 yılın ardından İsveç şirketi SAAB yine silkinerek piyasaya giriş yapmış ve Saab 39 Gripen‘i piyasaya çıkarmıştı.

Artık avrupada savaş uçağı üretimi iyice yavaşlamıştı. Yeni uçak nadir üretilir olmay başlamıştı. 2001 yılında fransız şirket Dassaut yine bir atak yaparak bu kez yepyeni bir uçakla piyasadaydı. Dassault Rafale ve Dassaulet Rafale M.

2000’li yılların başında Rafale üretiminden sonra avrupalı uçak üreticileri tek başlarına bir uçak üretmedi ancak yine ortaklık yapmaya karar verdiler. Bu ortak üretme kararına  imza atan 4 ülke almanya – ingiltere – italya ve ispanya’nın imzaları ile  2003 yılıunda ortak üretim olan Eurofighter Typhoon ortaya çıktı. Bu uçak avrupanın ürettiği son savaş uçağı olarak kayıtlara geçti ve günümüze kadar başka bir uçak üretilmedi. Bu tarihten sonra üretilir mi? Bilinmez…

SON